Zasiłek stały
Zgodnie z art. 37 ustawy o pomocy społecznej, jest to świadczenie, które przysługuje osobom niezdolnym do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnym do pracy, spełniającym kryterium dochodowe i stanowi uzupełnienie dochodu tych osób do kryterium ustawowego.

Całkowita niezdolność do pracy oznacza:
  •  całkowitą niezdolność do pracy w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, albo
  •  zaliczenie do I lub II grupy inwalidów, lub
•  legitymowanie się znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności (odpowiednie orzeczenie Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności).

Niezdolność do pracy z tytułu wieku - ukończone 60 lat przez kobietę lub 65 lat przez mężczyznę.

Zasiłek stały ustala się w wysokości:
•  w przypadku osoby samotnie gospodarującej - różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 604 zł miesięcznie;
•  w przypadku osoby w rodzinie - różnicy między kryterium dochodowym na osobę w rodzinie a dochodem na osobę w rodzinie.
Kwota zasiłku nie może być niższa niż 30 zł miesięcznie. Świadczenie to jest zadaniem zleconym gminie, finansowanym z budżetu państwa.

Zasiłek okresowy

Świadczenie, które przysługuje na podstawie art. 38 ustawy o pomocy społecznej, ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego: osobie samotnie gospodarującej lub rodzinie, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub od kryterium dochodowego rodziny.
Zasiłek okresowy ustala się:
•  w przypadku osoby samotnie gospodarującej - do wysokości różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 418 zł miesięcznie;
•  w przypadku rodziny - do wysokości różnicy między kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny.

Kwota ustalonego zasiłku okresowego nie może być niższa niż 50 % różnicy między:
•  kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby;
•  kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny.

Kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 20 zł. Okres, na jaki przyznane zostanie to świadczenie, ustala ośrodek pomocy społecznej na podstawie okoliczności sprawy.

Świadczenie to może być przyznane w szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe, ale pod warunkiem zwrotu części lub całości kwoty zasiłku (art. 41 ustawy o pomocy społecznej).

Zasiłek celowy

Jest to świadczenie przyznawane na podstawie art. 39 ustawy o pomocy społecznej w celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej, a w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu.

Osobom bezdomnym i innym osobom niemającym dochodu oraz możliwości uzyskania świadczeń na podstawie przepisów o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia może być przyznany zasiłek celowy na pokrycie części lub całości wydatków na świadczenia zdrowotne.

Zasiłek celowy może być przyznany również w formie biletu kredytowanego. Zgodnie z art. 40 ustawy o pomocy społecznej, zasiłek celowy może być przyznany również osobie albo rodzinie, które poniosły straty w wyniku zdarzenia losowego, klęski żywiołowej lub ekologicznej.

Specjalny zasiłek celowy
Jest świadczeniem przysługującym na podstawie art. 41 ustawy o pomocy społecznej i może być przyznany w szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe -  w wysokości nieprzekraczającej odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny.

Zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie
Osobie albo rodzinie gmina może przyznać pomoc (art. 43 ustawy o pomocy społecznej) w formie pieniężnej lub rzeczowej na ekonomiczne usamodzielnienie:
•  w formie pieniężnej może być przyznana w formie jednorazowego zasiłku celowego lub nieoprocentowanej pożyczki. Pożyczka może być umorzona w całości lub w części, jeżeli przyczyni się do szybszego osiągnięcia celów pomocy społecznej. 
•  w formie rzeczowej
- polega na udostępnieniu maszyn i narzędzi pracy stwarzających możliwość zorganizowania własnego warsztatu pracy oraz urządzeń ułatwiających niepełnosprawnym pracę. Przedmioty te i urządzenia są udostępniane na podstawie umowy użyczenia.

Podstawą odmowy przyznania albo ograniczenia rozmiarów pomocy na ekonomiczne usamodzielnienie może być uchylanie się przez osobę lub rodzinę ubiegającą się o pomoc od podjęcia odpowiedniej pracy, w rozumieniu przepisów o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu, albo poddania się przeszkoleniu zawodowemu. Pomoc w celu ekonomicznego usamodzielnienia nie przysługuje, jeżeli osoba lub rodzina ubiegająca się otrzymała już pomoc na ten cel z innego źródła.

2. ŚWIADCZENIA NIEPIENIĘŻNE:
a.   praca socjalna,
b.   bilet kredytowany,
c.   składki na ubezpieczenie zdrowotne,
d.   składki na ubezpieczenia społeczne,
e.   pomoc rzeczowa, w tym na ekonomiczne usamodzielnienie,
f.    sprawienie pogrzebu,
g.   poradnictwo specjalistyczne,
h.   interwencja kryzysowa,
i.    schronienie,
j.    posiłek,
k.   niezbędne ubranie,
l.    usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania, w ośrodkach wsparcia oraz w rodzinnych domach pomocy,
m.  specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania oraz w ośrodkach wsparcia,
n.   mieszkanie chronione,
o.   pobyt i usługi w domu pomocy społecznej,
p.   opieka i wychowanie w rodzinie zastępczej i w placówce opiekuńczo-wychowawczej,
q.   pomoc w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, w tym w mieszkaniu chronionym, pomoc w uzyskaniu zatrudnienia, pomoc na zagospodarowanie - w formie rzeczowej dla osób usamodzielnianych,
r.   szkolenia, poradnictwo rodzinne i terapia rodzinna prowadzone przez ośrodki adopcyjno-opiekuńcze.

Usługi opiekuńcze

Osobie samotnej, która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób, a jest jej pozbawiona, przysługuje pomoc w formie usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych. Usługi opiekuńcze lub specjalistyczne usługi opiekuńcze mogą być przyznane również osobie, która wymaga pomocy innych osób, a rodzina, a także wspólnie niezamieszkujący małżonek, wstępni, zstępni nie mogą takiej pomocy zapewnić.

Usługi opiekuńcze obejmują pomoc w:
  •  zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych,
  •  opiekę higieniczną,
  •  zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz,
  •  w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem.

Ośrodek pomocy społecznej, przyznając usługi opiekuńcze, ustala ich zakres, okres i miejsce świadczenia.

KOMU PRZYSŁUGUJE POMOC

Pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom w szczególności z powodu:
•    ubóstwa,
•    sieroctwa,
•    bezdomności,
•    bezrobocia,
•    niepełnosprawności,
•    długotrwałej lub ciężkiej choroby,
•    przemocy w rodzinie,
•    potrzeby ochrony ofiar handlu ludźmi,
•    potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności,
•    bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych,
•    braku umiejętności w przystosowaniu do życia młodzieży opuszczającej placówki opiekuńczo-wychowawcze,
•    trudności w integracji osób, które otrzymały status uchodźcy,
•    trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego,
•    alkoholizmu lub narkomanii,
•    zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej,
•    klęski żywiołowej lub ekologicznej.

Prawo do świadczeń przysługuje osobom i rodzinom, których posiadane dochody nie przekraczają kryteriów dochodowych ustalonych w oparciu o próg interwencji socjalnej, przy jednoczesnym wystąpieniu co najmniej jednego z w/w powodów lub innych okoliczności uzasadniających udzielenie pomocy społecznej.

Zgodnie z art. 6 ustawy o pomocy społecznej, przez rodzinę rozumie się osoby spokrewnione i niespokrewnione, pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące.

Kryterium dochodowym dla osoby samotnie gospodarującej jest dochód nieprzekraczający kwoty 634 zł, natomiast dla osoby w rodzinie - kwota 514 zł (art. 8 ustawy o pomocy społecznej). Rada gminy, w drodze uchwały, może podwyższyć kwoty uprawniające do zasiłków okresowego i celowego.

WYMAGANE DOKUMENTY

Sytuację osobistą, rodzinną, dochodową i majątkową osoby lub rodziny ustala się na podstawie następujących dokumentów:
1)  dowodu osobistego lub innego dokumentu stwierdzającego tożsamość;
2)  skróconego odpisu aktu urodzenia dziecka lub książeczki zdrowia dziecka (do wglądu) - w przypadku gdy dziecko nie figuruje w dowodzie osobistym opiekuna prawnego;
3)  dokumentów określających status cudzoziemca w Rzeczypospolitej Polskiej;
4)  decyzji właściwego organu w sprawie renty, emerytury, świadczenia przedemerytalnego lub zasiłku przedemerytalnego;
5)  orzeczenia komisji do spraw inwalidztwa i zatrudnienia wydanego przed dniem 1 września 1997 r., orzeczenia lekarza orzecznika o niezdolności do pracy, niezdolności do samodzielnej egzystencji, orzeczenia komisji lekarskiej;
6)  orzeczenia o niepełnosprawności albo orzeczenia o stopniu niepełnosprawności;
7) zaświadczenia pracodawcy o wysokości wynagrodzenia z tytułu zatrudnienia, zawierającego informacje o wysokości potrąconej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, składki na ubezpieczenie zdrowotne, składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w części finansowanej przez ubezpieczonego oraz składki na ubezpieczenie chorobowe;
8)  zaświadczenia o wysokości wynagrodzenia uzyskiwanego na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia, umowy o dzieło albo w okresie członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub spółdzielni kółek rolniczych (usług rolniczych), zawierającego informacje o potrąconej zaliczce na podatek dochodowy od osób fizycznych, składki na ubezpieczenie zdrowotne, składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w części finansowanej przez ubezpieczonego oraz składki na ubezpieczenie chorobowe;
9)  zaświadczenia pracodawcy o okresie zatrudnienia, w tym o okresach, za które były opłacane składki na ubezpieczenia społeczne, oraz o okresach nieskładkowych;
10)  dowodu otrzymania renty lub emerytury, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego;
11)  zaświadczenia z urzędu gminy o powierzchni gospodarstwa rolnego w hektarach przeliczeniowych;
12)  zaświadczenia wystawionego przez szkołę potwierdzającego kontynuowanie nauki w gimnazjum, szkole ponadgimnazjalnej, szkole ponadpodstawowej lub szkole wyższej;
13)  decyzji starosty o uznaniu lub odmowie uznania za osobę bezrobotną, utracie statusu osoby bezrobotnej, o przyznaniu, odmowie przyznania, wstrzymaniu, wznowieniu wypłaty oraz utracie lub pozbawieniu prawa do zasiłku dla bezrobotnych, dodatku szkoleniowego, stypendium, dodatku aktywizacyjnego albo zaświadczenia o pozostawaniu w ewidencji bezrobotnych lub poszukujących pracy;
14)  decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o ustaleniu kapitału początkowego;
15)  zaświadczenia Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego potwierdzającego zobowiązanie do opłacania składki na ubezpieczenie społeczne rolników;
16)  zaświadczenia Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o zadeklarowanej podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą;
17)  zaświadczenia, o którym mowa w art. 8 ust. 7 i 8 ustawy o pomocy społecznej, wydanego przez naczelnika właściwego urzędu skarbowego;
18)  oświadczenia o uzyskaniu dochodu, o którym mowa w art. 8 ust. 11 i 12 ustawy o pomocy społecznej;
19)  zaświadczenia lub decyzji organów przyznających świadczenia pieniężne;
20)  oświadczenia o stanie majątkowym.